To Ηλεκτρονικό Εμπόριο σήμερα (2023)

eCommerce πωλήσεις το 2022

Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα προβλέψεις τα έσοδα από το ηλεκτρονικό εμπόριο σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένεται να αυξηθούν στα 5,4 τρισεκατομμύρια δολάρια για το 2022!  Η πανδημία (COVID-19), σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των γρήγορων δικτύων (4G, 5G, fiber optics) καθώς και η αυξανόμενη χρήση smartphone συσκευών για πρόσβαση στο διαδίκτυο αποτελούν τις βασικότερες αιτίες της αύξησης του αριθμού των ecommerce χρηστών. 

Η παγκόσμια κρίση που προκλήθηκε από την πανδημία  δημιούργησε ένα δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον το οποίο όμως λειτούργησε θετικά για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι καταναλωτές απομονωμένοι στα σπίτια τους πέρασαν περισσότερο χρόνο ψωνίζοντας online. Ωστόσο, το 2022 με τη χαλάρωση των περιορισμών και την επαναλειτουργία των φυσικών καταστημάτων οι online πωλήσεις άρχισαν να αναπροσαρμόζονται στα προ πανδημίας επίπεδα. Η τάση αυτή ενδεχομένως να ενισχυθεί εντός του 2023 λόγω των πληθωριστικών πιέσεων καθώς οι καταναλωτές αναγκάζονται να περιορίσουν τις αγορές τους τόσο online οσο και στα φυσικά καταστήματα. Προς το παρόν, σύμφωνα με προβλέψεις του eMarketer οι παγκόσμιες πωλήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου προβλέπεται να αυξηθούν κατά 12% στα 6 τρισεκατομμύρια δολάρια για το 2023

Στην Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σε σύνολο 39.460 επιχειρήσεων με απασχόληση 10 άτομα και άνω, με συνολικό κύκλο εργασιών 295,9 δισ. ευρώ, οι 7.472 έλαβαν παραγγελίες μέσω eshop ή ειδικών εφαρμογών ή μέσω μηνυμάτων EDI, ποσοστό 18,9% και ο κύκλος εργασιών από αυτές τις παραγγελίες ανήλθε σε 20,5 δισ. ευρώ, ποσοστό 6,9% του συνολικού κύκλου εργασιών.

Η διείσδυση του ηλεκτρονικού εμπορίου συνεχίζεται, αν και με μια σχετική επιβράδυνση, με το μερίδιο των online πωλήσεων έναντι του συνόλου των πωλήσεων παγκοσμίως να καταγράφει αύξηση από 1,33 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2014, σε 4,89 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2021.  Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί για τα επόμενα χρόνια δεδομένης της προβλεπόμενης εξάπλωσης των δικτύων 5G, των σύγχρονων καταναλωτικών τάσεων (όπως το social shopping) καθώς και της εφαρμογής πρωτοποριακών τεχνολογιών όπως Augmented Reality, Virtual Reality και Τεχνητή Νοημοσύνη (AI).

Οι νέες τάσεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο

Το ηλεκτρονικό εμπόριο έφερε σημαντικές αλλαγές τόσο στη λιανική (Β2C) όσο και στην χονδρική (Β2Β) πώληση. Σήμερα, έχει  εξελιχθεί αρκετά για να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των καταναλωτών προκειμένου να κάνει πιο εύκολη και πιο ευχάριστη την αγοραστική εμπειρία (customer experience). Ο σύγχρονος επαγγελματίας – επιχειρηματίας μπορεί να έχει στην διάθεσή του καινοτόμες υπηρεσίες και τεχνολογίες σε χαμηλό σχετικά κόστος με άμεσο όφελος. Στόχος είναι η συνεχής ανάπτυξη της εμπορικής δράσης μειώνοντας ή κρατώντας σταθερά το κόστος, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκεται η ενίσχυση  του εταιρικού brand ικανοποιώντας τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες και απαιτήσεις των πελατών. 

Στις επόμενες ενότητες προβάλουμε συνοπτικά τις πιο σημαντικές εξελίξεις και τάσεις που επηρέασαν ή αναμένεται να επηρεάσουν την ανάπτυξη του e-commerce σήμερα και στο άμεσο μέλλον.

1. Augmented Reality (AR)

Το AR αφορά την χρήση οπτικοακουστικού περιεχομένου για την ολοκληρωμένη και πιο ελκυστική παρουσίαση των προϊόντων στα σύγχρονα eshop με στόχο φυσικά  την αύξηση των πωλήσεων, του social sharing και την βελτίωση του customer experience. Η τεχνολογία επαυξημένης πραγματικότητας (AR) βοηθά τους καταναλωτές να δοκιμάσουν τα προϊόντα του eshop με την χρήση smartphone ή με τα γυαλιά εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality Headsets). Κατ’ αυτό τον τρόπο, τo AR βοηθά τους επισκέπτες ενός eshop να αισθάνονται σαν να βρίσκονται σε ένα φυσικό κατάστημα και να αλληλεπιδρούν με τα προϊόντα. Επιπρόσθετα, τους δείχνει πώς θα φαίνονται τα προϊόντα στο χώρο τους ή στην περίπτωση ειδών ένδυσης στο ίδιο τους το σώμα. Το AR αλλάζει την εμπειρία των online αγορών σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως η μόδα και η διακόσμηση του σπιτιού, επειδή ο καταναλωτής μπορεί πλέον να έχει μια καλύτερη αίσθηση για το προϊόν χωρίς να χρειάζεται να το δει αυτοπροσώπως. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και των συσκευών AR / VR  τα επόμενα χρόνια η χρήση της επαυξημένης πραγματικότητας θα αποτελεί αναπόσπαστο λειτουργικό στοιχείο των ηλεκτρονικών καταστημάτων. 

2. Social commerce

Ο όρος «social media marketing» περιλαμβάνει κάθε τύπο στρατηγικής μάρκετινγκ που χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την προώθηση και πώληση προϊόντων, τη δημιουργία σχέσεων με τους πελάτες και τη βελτίωση της αναγνωρισιμότητας της επωνυμίας της επιχείρησης.  Τα social media λειτουργούν ως κανάλια έμπνευσης και δίνουν στα brands την ευκαιρία να γίνουν ευρύτερα γνωστά καθώς συνεχίζουν να αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας.

O όρος «social commerce» αφορά  την πώληση των προϊόντων μέσα από τις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το social commerce  είναι υποσύνολο του ecommerce και αφορά αποκλειστικά την προώθηση και πώληση των προϊόντων μέσα από τα social media. Με το social commerce  διαχειρίζεστε τα προϊόντα μέσα από τις διαφημισεις και τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης του καταστήματος. Ωστόσο, οι πωλήσεις στην προκειμένη περίπτωση γίνονται απευθείας μέσα από τα social media και όχι από το ηλεκτρονικό κατάστημα. και αφορά τις αγορές μέσα από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης , από την έρευνα του προϊόντος μέχρι την πληρωμή.  Οι χρήστες έχουν την δυνατότητα άμεσης αγοράς ( “προσθήκη στο καλάθι” και checkout για ηλεκτρονική πληρωμή) χωρίς να εγκαταλείψουν την πλατφόρμα. Προς το παρόν, οι υπηρεσίες social commerce οπως το Commerce Manager του facebook για πωλήσεις στο facebook και το Instagram δεν είναι διαθέσιμες στην Ελλάδα.

Ο αυξανόμενος χρόνος που αφιερώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι, ειδικά οι νεότερες γενιές, στις εφαρμογές κοινωνικών μέσων έχει καταστήσει το social commerce ως αδιαμφισβήτητη τάση για το ηλεκτρονικό εμπόριο τα επόμενα χρόνια. Εξίσου σημαντικό γεγονός είναι η διαφαινόμενη προτίμηση των νέων ηλικιακά χρηστών στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης με βασικό περιεχόμενο το video και τις φωτογραφίες. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται απο το σημαντικό ποσοστό μετατόπισης των νέων από το facebook σε πλατφόρμές όπως youtube, instagram, snapchat και tik tok. Αυτό αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική παράμετρο που θα πρέπει να συμπεριλάβουν οι επιχειρήσεις στην κατάρτιση της στρατηγικής τους για τα επόμενα χρόνια. Η χρήση ψηφιακού περιεχομένου όπως video και 360 photos θα είναι υποχρεωτική για την ολοκληρωμένη προβολή μεγάλης μερίδας προϊόντων (ένδυση, υπόδηση, προϊόντα ομορφιάς, μόδα, κλπ.). Βασική πηγή άντλησης  του ψηφιακού περιεχομένου θα αποτελούν οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης μέσα από τις οποίες οι νέοι καταναλωτές θα ενημερώνονται για τα brands και τα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν. 

3. Omnichannel customer experience

Οι καταναλωτές χρησιμοποιούν έναν αυξανόμενο αριθμό καναλιών σε όλα τα στάδια έρευνας και αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών (eshop, marketplace, social media, φυσικό κατάστημα, μηχανές αναζήτησης). Το omnichannel commerce προσφέρει συνέπεια και ομοιομορφία στην αγοραστική εμπειρία του πελάτη ανεξάρτητα το κανάλι και το μέσο με το οποίο αλληλεπιδρά με την εταιρεία. Οι εταιρείες θα πρέπει να εστιάσουν στην παροχή ομοιόμορφης εμπειρίας στους πελάτες τους, είτε αυτοί πραγματοποιούν τις  αγορές τους μέσω του ηλεκτρονικού καταστήματος από φορητή συσκευή, φορητό υπολογιστή είτε σε ένα από τα καταστήματά τους. 

Όπως είναι φυσικό, οι καταναλωτές δεν αντιλαμβάνονται τις εταιρίες σαν διαφορετικές οντότητες στα κανάλια που χρησιμοποιούν για να αγοράσουν προϊόντα και υπηρεσίες. Οι πελάτες  όταν πραγματοποιούν μια αγορά, θέλουν να αποκτήσουν το προϊόν στην ίδια τιμή και την ποιότητα, με όλα τα σχετικά οφέλη ανεξάρτητα από το κανάλι πώλησης που χρησιμοποίησαν. Οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν θολώσει τα όρια μεταξύ φυσικού και εικονικού (ψηφιακού), προκαλώντας την γρήγορη ανάπτυξη omnichannel εμπειριών με τα κανάλια πωλήσεων και marketing να συγκλίνουν για να προσφέρουν απρόσκοπτες εμπειρίες σε όλα τα επιμέρους στάδια της διαδικασίας αγορών με στόχο την διευκόλυνση και την ικανοποίηση του καταναλωτή. Νέες τάσεις όπως το social commerce και το voice shopping ανατρέπουν τα μέχρι σήμερα δεδομένα στο ecommerce βάζοντας τον καταναλωτή στη θέση του οδηγού κάνοντας τα ψώνια μέρος της καθημερινότητάς του όπου και αν βρίσκεται (στο σπίτι, στη δουλειά, στο δρόμο) μέσα από διαφορετικά κανάλια (social, search, news media, κατάστημα, eshop) και συσκευές (smartphone, virtual assistant, tv, laptop).    

4. Τεχνητή Νοημοσύνη (AI – Artificial Intelligence) 

Ο καταιγιστικός ρυθμός καινοτομιών στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης έχει στην κυριολεξία μεταμορφώσει το τοπίο στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει τις σύγχρονες εμπορικές επιχειρήσεις να προσφέρουν καλύτερη αγοραστική εμπειρία στους πελάτες τους. Χρησιμοποιώντας τον τεράστιο όγκο των δεδομένων που συλλέγουν κατά την αλληλεπίδραση των πελατών με τα διάφορα σημεία επικοινωνίας και εξυπηρέτησης (eshop, social media, search engines κλπ.) οι επιχειρήσεις μπορούν να τους κατανοήσουν καλύτερα με στόχο την λήψη καλύτερων επιχειρηματικών αποφάσεων και την ακριβέστερη πρόβλεψη του καταναλωτικών τάσεων.

Με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και τη μηχανική μάθηση (Machine Learning)  τα σύγχρονα ηλεκτρονικά καταστήματα μπορούν να αυξήσουν τις πωλήσεις και το βαθμό ικανοποίησης των πελατών τους εφαρμόζοντας σύγχρονες μεθόδους ψηφιακού marketing, πωλήσεων και customer service.  Ορισμένες από τις σημαντικότερες καινοτόμες εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης που αλλάζουν την στρατηγική των επιχειρήσεων στο eCommerce είναι :

• Εξατομικευμένες προσφορές προϊόντων (product recommendations)
• Προσωποποιημένο omnichannel marketing
• Αυτοματοποίηση στο customer service και στο back office
• Πλουσιότερη και αναλυτικότερη πληροφορία για τους πελάτες (customer insights)
• Καλύτερες προβλέψεις σε ότι αφορά τις πωλήσεις 

Η εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης ενισχύει την απόδοση των ηλεκτρονικών καταστημάτων και των marketplaces (περισσότερα conversions) αυτοματοποιώντας και βελτιώνοντας τις προσφερόμενες υπηρεσίες και την αγοραστική εμπειρία των καταναλωτών σε 24ωρη βάση. Με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης είναι πλέον δυνατό να παρέχουμε στον online καταναλωτή αυτοματοποιημένη εξατομικευμένη εμπειρία κατά τη διάρκεια των αγορών του. Απο τη στιγμή που ο καταναλωτής επισκέπτεται ένα eShop το σύστημα AI συλλέγει συνεχώς δεδομένα για το πώς περιηγείται, για ποιές κατηγορίες, brands και προϊόντα του eshop ενδιαφέρεται περισσότερο, πότε αγοράζει και τι ψάχνει σε ένα προϊόν ή μια υπηρεσία. Η τεχνολογία AI αποτελεί σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης και εφαρμογής καινοτόμων online υπηρεσιών που δεν μπορούν να αναπαραχθούν στα φυσικά καταστήματα.

5. Live shopping 

To Live Shopping ή Live Commerce είναι η ζωντανή online προβολή και πώληση προϊόντων με χρήση video streaming πλατφόρμων. Χρησιμοποιώντας ζωντανή ροή βίντεο και πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, το live shopping επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αναπαράγουν την εμπειρία του home shopping στον διαδικτυακό κόσμο. Οι πωλητές προβάλλουν τα προϊόντα τους και αλληλεπιδρούν με τους πελάτες μέσω live video streaming έχοντας τη δυνατότητα να αγοράσουν online. Αποτελεί σύγχρονη παραλλαγή των παραδοσιακών TV shopping και home shopping – προγραμματισμένη επίδειξη προϊόντων στο σπίτι σε περιορισμένο αριθμό ατόμων – με βασική διαφορά το μέσο παρουσίασης (video streaming). Συνήθως, σε live shopping events συμμετέχουν celebrities ή  influencers με στόχο την δυναμική παρουσίαση γκάμας προϊόντων συγκεκριμένων brand. Οι πελάτες μπορούν να ενημερωθούν για τα προϊόντα και να αγοράσουν online μέσω της video streaming πλατφόρμας η οποία διασυνδέεται με το ηλεκτρονικό κατάστημα για την ολοκλήρωση της πώλησης.  

Ο συνδυασμός του online shopping με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την δυνατότητα άμεσης προσωπικής επικοινωνίας αποτελεί το βασικό πλεονέκτημα του live shopping. Η αύξηση της επιρροής των influencers και η τεχνολογία streaming σε συνδυασμό με το ηλεκτρονικό εμπόριο δημιουργεί απίστευτες δυνατότητες ανάπτυξης για τις εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου. 

6. Personalized shopping

Η εξατομίκευση της εμπειρίας των καταναλωτών αποτελεί για μεγάλο χρονικό διάστημα διακαή στόχο των εταιρειών ηλεκτρονικού εμπορίου. Η δυνατότητα του eshop να προσαρμόζει τις υπηρεσίες του βάσει των προσωπικών επιθυμιών του κάθε επισκέπτη είναι αναμενόμενο πλέον λειτουργικό χαρακτηριστικό ενός σύγχρονου ηλεκτρονικού καταστήματος. 

Μέχρι πρόσφατα, η προσωπική εμπειρία του καταναλωτή στηριζόταν αποκλειστικά στην ανθρώπινη επικοινωνία. Οι επιχειρήσεις βασίζονταν στην προσωπική αλληλεπίδραση του κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού (πωλήσεις, customer service) με τους πελάτες για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτησή τους. Οι πωλητές προτείνουν προϊόντα και προσφορές γνωρίζοντας τις ανάγκες και τις αγοραστικές συνήθειες των πελατών τους. Στο σύγχρονο κόσμο του eCommerce αυτό το μοντέλο εξυπηρέτησης είναι πρακτικά αδύνατο να εφαρμοστεί. 

Σήμερα, με τη βοήθεια σύγχρονων τεχνολογιών όπως οι μηχανές εξατομίκευσης (personalization engines), τα eshop και τα marketplaces επιτυγχάνουν σε ικανοποιητικό επίπεδο εξατομικευμένες υπηρεσίες χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση. Οι μηχανές εξατομίκευσης είναι συστήματα λογισμικού που επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να εντοπίζουν και να προσφέρουν τη βέλτιστη αγοραστική εμπειρία σε μεμονωμένους πελάτες βάσει των προηγούμενων αλληλεπιδράσεων τους με το eshop (engagement) και την προβλεπόμενη πρόθεση τους (intent). Οι εταιρείες  χρησιμοποιούν αυτές τις μηχανές για να βελτιώσουν την εμπειρία του εκάστοτε χρήστη διασφαλίζοντας ότι οι επισκέπτες βλέπουν τις πληροφορίες που θέλουν να δουν, με τον τρόπο που θέλουν (omnichannel) την κατάλληλη γι αυτούς στιγμή. Με το online κοινό να έχει μεγαλύτερες πλέον απαιτήσεις αναμένοντας ecommerce υπηρεσίες προσαρμοσμένες στις μοναδικές του ανάγκες, η ανάπτυξη της τεχνολογίας εξατομίκευσης έχει εκτοξευτεί. Ο συγκεκριμένος τομέας επιτυγχάνει διψήφια νούμερα ανάπτυξης σε ετήσιο επίπεδο και εκτιμάται ότι μέχρι το 2028 η αγορά θα αποτιμάται σε 13 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο για τις ΗΠΑ!

Τι χρειάζεστε σήμερα;

Με τα σημερινά δεδομένα, η δημιουργία ενός σύγχρονου ηλεκτρονικού καταστήματος είναι κάτι προσιτό σε ότι αφορά την πολυπλοκότητα και το κόστος ανάπτυξης. Με τον λεπτομερή σχεδιασμό και τους κατάλληλους συνεργάτες μια μικρομεσαία εμπορική επιχείρηση μπορεί σε διάστημα μικρότερο από έξι μήνες να θέσει σε πλήρη λειτουργία ένα μοντέρνο mobile friendly eshop. Η πληθώρα των μεταφορικών εταιρειών και των πλατφορμών ηλεκτρονικής πληρωμής δημιουργουν για τον σύγχρονο επιχειρηματία τις προϋποθέσεις για δυναμική παρουσία στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

Καθώς τα δίκτυα και οι τεχνολογικές πλατφόρμες βελτιώνονται σε ταχύτητα και ασφάλεια, περισσότεροι καταναλωτές θα εμπιστεύονται για τις αγορές τους τα ηλεκτρονικά καταστήματα και θα εξοικειώνονται με τις καινοτομίες και τις διευκολύνσεις που παρέχουν τα κορυφαία brand στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Σήμερα, οι καταναλωτές έχουν περισσότερες επιλογές και προτιμούν ηλεκτρονικά καταστήματα με αξιολογήσεις προϊόντων και σχόλια. Θέλουν προηγμένες δυνατότητες αναζήτησης, λεπτομερή χαρακτηριστικά και πληροφορίες για τα προϊόντα, πολλαπλές επιλογές παράδοσης, έλεγχο διαθεσιμότητας, πολλαπλές επιλογές πληρωμής, άμεση ενημέρωση για την εξέλιξη της παραγγελίας τους και δυνατότητα πρόσβασης στις υπηρεσίες του  ηλεκτρονικού σας καταστήματος από οποιαδήποτε ψηφιακή συσκευή!